ตอนที่ 2: เกณฑ์คงค้างกับเกณฑ์เงินสด… ใช้ต่างกันอย่างไร?

เคยไหม? ขายของไปแล้วแต่ยังไม่ได้เก็บเงิน... แล้วอย่างนี้จะบันทึกรายได้เลยดีไหม? คำตอบอยู่ที่ “เกณฑ์” ที่เราใช้บันทึกรายการ: - เกณฑ์คงค้าง (Accrual Basis): บันทึกเมื่อรายการ “เกิดขึ้นจริง” ไม่สนใจว่าจะได้เงินเมื่อไร - เกณฑ์เงินสด (Cash Basis): บันทกเฉพาะตอนที่ “เงินเข้า-ออกจริง” เท่านั้น
เกณฑ์คงค้างกับเกณฑ์เงินสด ใช้ต่างกันอย่างไร

 

💡 เปรียบเทียบให้เห็นภาพ:

เหตุการณ์ เกณฑ์คงค้าง เกณฑ์เงินสด
ขายสินค้า ยังไม่ได้เก็บเงิน ✔️ บันทึกรายได้ทันที ❌ ยังไม่บันทึก
จ่ายค่าโฆษณา ยังไม่จ่ายจริง ✔️ เป็นค่าใช้จ่ายแล้ว ❌ ยังไม่บันทึก
ได้รับเงินมัดจำก่อนบริการ ❌ ยังไม่รับรู้รายได้ ✔️ รับรู้ทันที

ถ้าอยากเห็นภาพจริงของธุรกิจ ต้องใช้ “เกณฑ์คงค้าง”

รับรู้รายได้เมื่อไหร่ ตามเกณฑ์คงค้าง ไม่ให้พลาดมาตรฐาน

รายได้… จะบันทึกเมื่อได้เงิน? หรือเมื่อส่งของ? หรือเมื่อบริการจบ?
คำถามง่าย ๆ ที่ตอบยาก ถ้าไม่เข้าใจหลัก ‘การรับรู้รายได้’ ให้ชัดเจน

หลักการง่าย ๆ ที่ต้องจำคือ: ต้องรับรู้เมื่อ ‘มีสิทธิได้รับรายได้’ และ ‘มูลค่าวัดได้ชัดเจน’
แค่มีเงินโอนเข้า ยังไม่พอ!
เช่น ได้เงินล่วงหน้า แต่ยังไม่ได้ให้บริการ = ยังไม่รับรู้รายได้

ลองดูตัวอย่างง่าย ๆ เหล่านี้:
– ขายสินค้าแล้วส่งมอบเรียบร้อย = รับรู้ได้
– ขายพร้อมติดตั้ง = ต้องรอให้ติดตั้งเสร็จถึงรับรู้
– รับเงินก่อนทำคอร์สอบรม = ยังไม่รับรู้ จนกว่าจะอบรมเสร็จ

> ถ้ารับรู้เร็วเกินไป = รายได้เกินจริง | ถ้ารับรู้ช้าเกินไป = งบไม่สะท้อนผลงานที่แท้จริง

ข้อผิดพลาดที่พบบ่อย:
– รับรู้รายได้เร็วเกินไปจากเงินรับล่วงหน้า
– รับรู้ล่าช้าทั้งที่ส่งของแล้ว
– ไม่มีการกระทบรายได้หากมีส่วนลดหรือของแถม


หากเข้าใจหลักการรับรู้รายได้อย่างถูกต้อง จะช่วยให้กิจการมีงบที่สะท้อนความจริง และไม่เสี่ยงต่อการผิดมาตรฐาน